Ουλίτιδα
H ουλίτιδα είναι η φλεγμονώδης νόσος των ούλων. Τα συνήθη συμπτώματα αποτελούν αιμορραγία των ούλων, συνήθως κατά το βούρτσισμα ή και αυτόματα, ερυθρότητα και διόγκωση των ούλων, αποκόλληση των ούλων από τα δόντια και κακοσμία του στόματος.
Η κύρια αιτία εμφάνισης της νόσου είναι η μικροβιακή πλάκα που συσσωρεύεται γύρω από τα δόντια. Δευτερευόντως, άλλοι παράγοντες όπως η έκκριση ορμονών (εγκυμοσύνη, εφηβεία, στρες), η λήψη φαρμάκων (ορισμένα αντιυπερτασικά, αντιεπιληπτικά και ανοσοκατασταλτικά), το κάπνισμα, η έλλειψη βιταμινών και συστηματικά νοσήματα (σακχαρώδης διαβήτης) μπορεί να επηρεάσουν ή να επιδεινώσουν την εκδήλωση της ουλίτιδας.
Η θεραπεία περιλαμβάνει την απομάκρυνση των εναποθέσεων οδοντικής πλάκας και τρυγίας (πέτρας) από τον οδοντίατρο μέσω του καθαρισμού ώστε να δημιουργηθούν οι προυποθέσεις για άρση της φλεγμονής των ούλων. Επιπλέον, ο οδοντίατρος σας εκπαιδεύει ώστε να εφαρμόσετε με κατάλληλο τρόπο την καθημερινή στοματική σας υγιεινή (οδοντόβουρτσα, οδοντικό νήμα, μεσοδόντια βουρτσάκια) ώστε να αποτραπεί η επανεμφάνιση της νόσου. Τέλος, αν συνυπάρχει κάποιος από τους προδιαθεσικούς παράγοντες που προαναφέρθηκαν, γίνεται προσπάθεια για ρύθμισή του. Για παράδειγμα, αν λαμβάνονται κάποια φάρμακα που οδηγούν σε υπερπλασία των ούλων (όπως κάποια αντιυπερτασικά), γίνεται αντικατάστασή τους σε συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό από κάποιο διαφορετικό σκεύασμα.
Η ουλίτιδα έχει αντιστρεπτή μορφή, δηλαδή μπορεί να θεραπευτεί πλήρως, ωστόσο εφόσον δεν διαγνωσθεί και θεραπευθεί έγκαιρα, τότε ενδέχεται να μεταπέσει σε περιοδοντίτιδα.
Περιοδοντίτιδα
Η περιοδοντίτιδα είναι το εξελικτικό στάδιο της ουλίτιδας, όπου η φλεγμονή, πέρα από τα ούλα, επεκτείνεται και στο φατνιακό οστό (κόκκαλο) που στηρίζει τα δόντια στη γνάθο. Έτσι, καθώς προχωρά η νόσος, το κόκκαλο γύρω από τα δόντια σταδιακά απορροφάται με αποτέλεσμα τα δόντια να αποκτούν κινητικότητα και τελικά να «πέφτουν». Η περιοδοντίτιδα έχει πολύ μεγάλη επίπτωση στο γενικό πληθυσμό και αποτελεί την πιο συχνή αιτία απώλειας των δοντιών στους ενήλικες.
Τα συμπτώματα της περιοδοντικής νόσου συμβαδίζουν με αυτά της ουλίτιδας (αιμορραγία, ερυθρότητα, διόγκωση των ούλων, κακοσμία) αλλά μπορεί επιπλέον να εμφανιστεί πυορροή, υποχώρηση των ούλων, κινητικότητα των δοντιών, παθολογική μετακίνηση δοντιών και περιοδοντικό απόστημα (πρήξιμο). Ωστόσο, συνήθως δεν παρουσιάζεται πόνος, επομένως η νόσος μπορεί εύκολα να περάσει απαρατήρητη μέχρι να φτάσει σε αρκετά προχωρημένο στάδιο όπου τα δόντια έχουν αποκτήσει έντονη κινητικότητα. Γι’ αυτό, είναι σημαντικό να επισκέπτεται κανείς τακτικά τον οδοντίατρο, για έλεγχο των περιοδοντικών ιστών.
Αν και όπως συμβαίνει και στην ουλίτιδα, η περιοδοντίτιδα οφείλεται κυρίως στην οδοντική μικροβιακή πλάκα, η εκδήλωση και ο ρυθμός εξέλιξης της νόσου επηρεάζονται από παράγοντες όπως η γενετική προδιάθεση (κληρονομικότητα), το κάπνισμα και κάποια συστηματικά νοσήματα (σακχαρώδης διαβήτης).
Η θεραπεία της περιοδοντίτιδας στοχεύει στη σταθεροποίηση της νόσου, ώστε να αποτραπεί η περαιτέρω απώλεια οστού γύρω από τα δόντια. Σε πρώτη φάση, ο οδοντίατρος πραγματοποιεί ριζική απόξεση, μια σειρά από βαθείς καθαρισμούς, ώστε να απομακρυνθεί η μικροβιακή πλάκα από τις επιφάνειες των ριζών των προσβεβλημένων δοντιών. Σε ορισμένες περιπτώσεις που η συντηρητική θεραπεία δεν επαρκεί, μπορεί να χρειαστεί να εφαρμοστούν και χειρουργικές θεραπευτικές τεχνικές.
Σημαντικό ρόλο στην έκβαση της θεραπείας έχει η εφαρμογή άριστης στοματικής υγιεινής στο σπίτι με τα κατάλληλα μέσα που θα υποδειχθούν από τον οδοντίατρο (οδοντόβουρτσα, οδοντικό νήμα, μεσοδόντιο βουρτσάκι). Επιπλέον, πρέπει να ελεχθούν αποτελεσματικά οι επιβαρυντικοί παράγοντες (περιορισμός/διακοπή του καπνίσματος, έλεγχος του σακχαρώδη διαβήτη).
Μετά το τέλος της ενεργού θεραπείας, είναι πολύ σημαντικό ο ασθενής να ακολουθήσει πιστά ένα πρόγραμμα διατήρησης του αποτελέσματος, με τακτικές επανεξετάσεις στο οδοντιατρείο (ανά 3-6 μήνες ανάλογα τη βαρύτητα της νόσου) σε συνδυασμό με άριστη τήρηση ενός υψηλού επιπέδου στοματικής υγιεινής στο σπίτι ώστε να εξασφαλιστεί ότι η νόσος παραμένει ανενεργή και υπό έλεγχο. Με αυτές τις προυποθέσεις, είναι δυνατόν τα περιοδοντικά προσβεβλημένα δόντια να διατηρηθούν στο στόμα για μεγάλο χρονικό διάστημα, ακόμα και αν έχουν απωλέσει μεγάλο μέρος της οστικής τους στήριξης.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
1. Κλινική εικόνα δοντιού με περιοδοντική νόσο. Διακρίνεται αιμορραγία και υποχώρηση των ούλων.
2. Ακτινογραφική εικόνα της απώλειας οστού γύρω από τις ρίζες δοντιού λόγω περιοδοντίτιδας.
